Ô nhiễm môi trường đất – nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Khái niệm ô nhiễm môi trường đất là gì? Những nguyên nhân và biện pháp khắc phục thực trạng ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam sẽ được chuyên gia Thanh Bình phân tích chi tiết trong bài. Nếu quý khách muốn chung sức bảo vệ tài nguyên đất, cũng như sức khỏe của toàn nhân loại thì hãy dành ra ít phút trong quỹ thời gian của mình để theo dõi nội dung bài viết nhé!

Ô nhiễm môi trường đất là gì? Thực trạng ô nhiễm môi trường đất hiện nay

Vấn đề ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam rất đáng báo động, trở thành nỗi lo chung của quốc gia. Tuy nhiên trên thực tế lại có rất nhiều người dân không hiểu ô nhiễm môi trường đất là gì hay thế nào là ô nhiễm môi trường đất, biểu hiện của ô nhiễm môi trường đất ra sao. Chính vì thế, ngay sau đây Thanh Bình sẽ bật mí cho quý khách.

Ô nhiễm môi trường đất có tên gọi bằng tiếng Anh là Soil pollution. Khái niệm ô nhiễm môi trường đất dùng để chỉ sự thay đổi tính chất của đất theo chiều hướng xấu, các chất độc hại vượt quá ngưỡng cho phép khiến tài nguyên đất bị nhiễm bẩn, gây hại cho đời sống con người, động vật và kéo theo nhiều hệ quả khôn lường.

Tại Việt Nam, thực trạng ô nhiễm môi trường đất hiện nay không chỉ xảy ra ở vùng nông thôn mà tại các thành phố lớn cũng bị ảnh hưởng, điển hình như ô nhiễm môi trường đất ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

Theo đó, có khoảng 3.3 triệu ha đất chưa đưa vào sử dụng thì phần lớn đang bị suy thoái, đối với quỹ đất phục vụ sản xuất nông nghiệp và phi nông nghiệp cũng đối diện với nguy cơ ô nhiễm nghiêm trọng.

Biểu hiện của ô nhiễm môi trường đất điển hình nhất là sự xuất hiện các chất Xenobiotic, đất bị khô cằn, có màu xám không đồng nhất, hoặc màu đỏ, nhiều bọt, xuất hiện các hạt màu trắng trong đất hay các hạt sỏi có lỗ hổng … Tùy theo mức độ nhiễm độc nặng nhẹ khác nhau, hiện trạng ô nhiễm môi trường đất cũng có sự khác biệt.

Để có cái nhìn trực quan hơn, quý khách có thể tham khảo thêm một số hình ảnh ô nhiễm môi trường đất dưới đây:

Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất phổ biến

Nguyên nhân ô nhiễm môi trường đất có thể xem xét ở hai khía cạnh khác nhau, đó là khía cạnh nguồn gây ô nhiễm và khía cạnh chất gây ô nhiễm.

Đối với nguồn gây ô nhiễm đất

Nguyên nhân gây ô nhiễm đất ở khía cạnh này có thể bắt nguồn từ tự nhiên và nhân tạo. Cụ thể:

• Nguồn gây ô nhiễm đất tự nhiên: Đất bị nhiễm phèn do nguồn nước từ một khu vực khác di chuyển đến, đất nhiễm mặn từ lượng muối trong nước biển hoặc từ các mỏ muối và Gley hóa trong đất sinh ra các độc tố.
• Nguồn gây ô nhiễm đất nhân tạo: Do các chất thải công nghiệp (Khai thác mỏ, sản xuất nhựa dẻo, nilon, hóa chất, dùng than để chạy nhà máy nhiệt điện …), chất thải nông nghiệp (phân bón hữu cơ, vô cơ, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật …) và nguyên nhân ô nhiễm đất do chất thải sinh hoạt (tro than, đồ ăn, rác thải, nước thải, phân, nước tiểu …).

Đối với các chất gây ô nhiễm đất

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất ở khía cạnh các chất gây ô nhiễm cụ thể sẽ có:

• Chất thải khí: CO là chất thải khí gây ô nhiễm đất điển hình nhất, đây là chất thải khí đốt không hoàn toàn carbon. CO được thải ra từ các động cơ xe máy, xe ô tô, khói từ lò gạch, lò bếp, các loại máy nổ hoặc núi lửa phun trào.
• Chất thải kim loại: Kim loại nặng cũng chính là nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường đất, điển hình như các loại bình điện, các chất thải mịn, sắt và phế liệu … chúng có thể tồn tại trong môi trường đất ở nhiều dạng khác nhau.
• Chất phóng xạ: Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất do các chất phóng xạ cũng khá phổ biến, chúng có thể ngấm vào đất và khi vượt quá ngưỡng cho phép sẽ gây hại cho hệ sinh vật.
• Các chất thải hóa học và hữu cơ: Phân bón, thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa, màu vẽ, thuốc nhuộm, công nghiệp sản xuất đồ da, pin, hóa chất.
• Dầu: Nếu đổ dầu và các chế phẩm từ dầu lên trên bề mặt đất cũng là nguyên nhân gây ô nhiễ, bởi vì dầu làm đất thiếu không khí, ngăn cản trao đổi năng lượng mặt trời của đất.

Ngoài ra, nguyên nhân ô nhiễm đất có thể gây ra bởi: Mưa axit, nạn phá rừng, trồng cây biến đổi gen, chôn lấp rác thải không đúng cách, xả rác thải bừa bãi ra môi trường đất, rác thải điện tử, nguồn nước mặt bị ô nhiễm thấm vào đất …

Hậu quả của ô nhiễm môi trường đất gây ra

Môi trường đất bị ô nhiễm gây ra rất nhiều hậu quả nghiêm trọng khiến Việt Nam nói riêng, các nước trên thế giới nói chung phải đối diện với nhiều thách thức lớn. Sau đây là một số tác hại của ô nhiễm môi trường đất điển hình nhất:

Đất bị thoái hóa, xuống cấp trầm trọng

Phần lớp đất mặt bị thay đổi, dễ bị các loài nấm gây hại và cũng dễ bị xói mòn khi gặp mưa lớn, dư thừa muối và cạn kiệt các chất dinh dưỡng, đất trở nên chai cứng, bị chua hoặc bị mặn, thậm chí mất khả năng khai thác.

Ảnh hưởng xấu đến nguồn nước ngầm

Hậu quả của ô nhiễm đất tiếp theo là tác động xấu đến nguồn nước ngầm qua cơ chế thẩm thấu. Cụ thể, các hóa chất độc hại có trong đất  bị ô nhiễm nặng có thể ngấm vào nước ngầm, gây ô nhiễm. Điều này vô cùng nguy hại chon con người, vì phần lớn lượng nước phục vụ cho nhu cầu ăn uống, sinh hoạt, tưới tiêu hàng ngày chính là nước ngầm.

Tác động xấu đến ngành sản xuất nông nghiệp

Thêm một tác hại của ô nhiễm môi trường đất đó là những ảnh xấu đến hoạt động sản xuất nông nghiệp, khiến mùa màng thất bát, cây trồng thiếu chất dinh dưỡng nên chậm phát triển, chất lượng nông sản giảm sút nghiêm trọng.

Gây hại cho sức khỏe con người

Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường đất đến sức khỏe con người là rất lớn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh sự liên quan giữa môi trường đất bị ô nhiễm và sự chậm phát triển ở trẻ em.

Bên cạnh đó, còn tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, rối loạn hô hấp, ung thư và các bệnh ngoài da … qua việc tiếp xúc với đất ô nhiễm trực tiếp, qua đường hô hấp hoặc sử dụng nguồn nước ngầm bị nhiễm chất độc từ đất.

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường đất đến hệ sinh thái

Tác hại ô nhiễm môi trường đất cuối cùng được Thanh Bình đề cập trong bài viết hôm nay là những ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của hệ sinh thái. Bởi các chất gây ô nhiễm sẽ làm thay đổi quá trình chuyển hóa thực vật, giảm năng suất của các loại cây trồng, làm mất cân bằng sinh thái, đe dọa sự sống còn của hệ sinh vật và loài người.

Các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất

Việt Nam đang đứng trước thách thức ô nhiễm môi trường đất rất lớn, do đó cả nước phải cùng chung tay để khắc phục tình trạng này. Thanh Bình xin được đề xuất một số các biện pháp bảo vệ, khắc phục ô nhiễm môi trường đất như sau:

• Ban hành các chính sách bảo vệ môi trường đất, đồng thời chú trọng vào công tác quản lý đất ô nhiễm tồn lưu, nhân rộng những mô hình cải thiện chất lượng đất hiệu quả.
• Đẩy mạnh công tác truyền thông đại chúng, giúp tất cả mọi người, mọi nhà để hiểu rõ ô nhiễm môi trường đất là gì, hậu quả, nguyên nhân, cách khắc phục để nâng cao ý thức người dân, trang bị cho họ những kiến thức căn bản để có trách nhiệm hơn trong việc bảo tài sản chung.

• Sử dụng các loại cây trồng chống chịu sâu bệnh tốt, cho năng suất cao nhằm hạn chế sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật cũng là biện pháp bảo vệ môi trường đất hiệu quả cho bà con nông dân.
• Biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất tiếp theo là không lạm dụng các loại phân bón hóa học khi sản xuất nông nghiệp, chăm sóc hoa màu.
• Phục hồi hệ sinh thái rừng để bảo vệ đất không bị rửa trôi, giữ lại các chất dinh dưỡng. Đây là một trong các giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất đang được nhiều quốc gia áp dụng.
• Áp dụng biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường đất bằng cách sục khí tại điểm bị ô nhiễm, hoặc đào đất nhiễm độc tố mang đến một bãi thải cách xa với con đường tiếp xúc của con người, cũng như hệ sinh thái nhạy cảm.
• Cách khắc phục ô nhiễm môi trường đất bằng việc dùng nhiệt nhằm mục đích giúp nhiệt độ dưới bề mặt đất đủ cao để giải phóng các chất hóa học.
• Sử dụng cây liễu để trích xuất kim loại nặng cũng là giải pháp ô nhiễm môi trường đất nên tham khảo.
• Phục hồi và tái chế vật liệu, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, hạn chế sử dụng túi nilon được xem là một trong các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất đơn giản nhưng hiệu quả nhờ hạn chế hoạt động xả thải.

Như vậy, sau bài viết này quý khách đã hiểu ô nhiễm môi trường đất là gì, cũng như nguyên nhân và biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đất. Mọi thắc mắc cần giải đáp liên quan đến chủ đề này, quý khách có thể liên hệ ngay tới số HOTLINE : 0975 252 999 để nhận tư vấn miễn phí trực tiếp từ Thanh Bình.