Ô nhiễm môi trường nước – Nguyên nhân, giải pháp khắc phục

Ô nhiễm môi trường nước là vấn đề đáng báo động ở Việt Nam và trên toàn thế giới. Vậy thì ô nhiễm môi trường nước là gì? nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước, những hậu quả và biện pháp khắc phục như thế nào? tất cả sẽ được Thanh Bình giới thiệu trong khuôn khổ nội dung bài viết hôm nay. Xin mời quý khách tham khảo!

Khái niệm ô nhiễm môi trường nước là gì? Thực trạng hiện nay

Ô nhiễm môi trường nước có tên gọi bằng tiếng Anh là Water pollution, dùng để chỉ hiện tượng nguồn nước (bao gồm cả nước mặt và nước ngầm) bị nhiễm bẩn, thay đổi thành phần và chất lượng theo chiều hướng xấu, trong nước có các chất độc hại ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe người và hệ sinh vật.

Biểu hiện ô nhiễm môi trường nước thường thấy nhất là nước có màu lạ (màu vàng, màu đen, màu nâu đỏ, ..), mùi lạ (mùi tanh hôi, thối nồng nặc, mùi thum thủm, …) và xuất hiện váng, nổi bọt khí, có nhiều sinh vật sống trong nước bị chết.

Thực trạng ô nhiễm môi trường nước hiện nay ở Việt Nam và trên thế giới rất đáng báo động. Cụ thể:

• Vấn đề ô nhiễm môi trường nước trên thế giới hiện nay không chỉ xảy ra ở đới ôn hòa, mà còn có trên đới nóng, đới lạnh, tức là bao trùm khắp các châu lục. Theo báo cáo ô nhiễm môi trường nước của UNEP, có tới 60% dòng sông của Châu Á – Âu – Phi bị ô nhiễm sinh vật và ô nhiễm hữu cơ.
• Tình trạng ô nhiễm môi trường nước ở Việt Nam cũng không chỉ xảy ra ở nông thôn, mà ô nhiễm nhiễm môi trường nước ở Hà Nội và TPHCM, các tỉnh lân cận cũng rất nghiêm trọng.

Ví dụ dẫn chứng về ô nhiễm môi trường nước ở nước ta hiện nay tại Hà Nội và TPHCM:

• Tại Hà Nội: Khoảng 350 – 400 nghìn m3 nước thải và hơn 1.000m3 rác thải xả ra mỗi ngày nhưng chỉ 10% được xử lý, số còn lại xả trực tiếp vào sông ngòi gây ô nhiễm nước khiến cá chết hàng loạt ở Hồ Tây, mức độ ô nhiễm rộng khắp 6 quận (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy, Tây Hồ).
• Tại TPHCM: Ô nhiễm môi trường nước ở TPHCM điển hình nhất là ở cụm công nghiệp Thanh Lương, có tới khoảng 500.000m3 nước thải/ngày từ các nhà máy bột giặt, giấy, nhuộm.

Những số liệu về ô nhiễm môi trường nước được dẫn chứng ở trên sẽ không ngừng gia tăng mỗi ngày nếu chúng ta không nhanh chóng xác định nguyên nhân và có biện pháp giảm thiểu, loại trừ.

Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước 

Theo thông tin từ các chuyên gia môi trường thì có rất nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước. Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết hôm nay Thanh Bình chỉ xin được tổng hợp các nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước phổ biến nhất để quý khách hiểu và dễ nắm bắt vấn đề hơn.

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước từ sản xuất nông nghiệp

Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường nước đầu tiên bắt nguồn từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi. Theo đó, các loại thức ăn thừa không qua xử lý, phân và nước tiểu của vật nuôi xả trực tiếp ra ngoài chính là những tác nhân dễ dàng nhận thấy nhất.

Bên cạnh đó, trong quá trình sản xuất nông nghiệp, việc người sân sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, diệt cỏ … vượt quá liều lượng được khuyến cáo cũng chính là các yếu tố gây ô nhiễm môi trường nước mặt và nước ngầm do hóa chất bị tồn dư.

Thậm chí, một số bà con nông dân còn sử dụng những loại hóa chất bị cấm như thuốc trừ sâu Monitor, Thiodol … điều này không chỉ dẫn đến ô nhiễm nước mà còn vô cùng độc hại cho người sử dụng, nhất là khi không được trang bị dụng cụ bảo hộ lao động.

Ngoài ra, việc cất giữ, bảo quản thuốc không đúng cách, bày ở khắp nơi trong nhà cũng khiến nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm độc. Hoặc, việc vứt bỏ các vỏ chai đựng hóa chất bảo vệ thực vật sau khi sử dụng bừa bãi xuống bờ ruộng, kênh rạch cũng là yếu tố nguy cơ.

Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước từ sản xuất công nghiệp

Nước thải và rác thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp phần lớn đều được xả trực tiếp ra ao hồ, sông suối mà chưa qua xử lý. Do đó, đây cũng chính là một trong các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước điển hình nhất.

Trong nước thải công nghiệp có rất nhiều các anion gây ô nhiễm môi trường nước là Cl-, SO42-, PO43, Na+, K+ và vô số các hợp chất kim loại nặng mang độc tính cao như Hg, Pb, Cd, As, Sb, Cr, F… chúng sẽ hòa tan trong nước, khiến nguồn nước bị thay đổi tính chất theo chiều hướng có hại.

Ô nhiễm môi trường nước nguyên nhân ở khía cạnh công nghiệp còn do sự nhận thức, ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường của các chủ đầu tư, một số cơ quan, tổ chức và cộng động dân cư còn hạn chế, chỉ chú trọng vào lợi ích kinh tế trong khi xem nhẹ vấn đề bảo vệ môi trường xung quanh, vì thế tình trạng nước nhiễm bẩn là điều đương nhiên.

Nguyên nhân ô nhiễm môi trường nước từ rác thải sinh hoạt

Cùng với hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp thì rác thải sinh hoạt cũng là một trong các nguyên nhân gây ra ô nhiễm nguồn nước, môi trường nước mà quý khách phải biết.

Đó là những loại rác thải sinh hoạt từ những hộ gia đình, khu dân cư, bệnh viện, trường học … được xả trực tiếp ra môi trường bên ngoài mà chưa được xử lý an toàn.

Trong khi đó trong nước thải sinh hoạt, nước thải đô thị luôn chứa một lượng lớn các ion gây ô nhiễm môi trường nước như PO43, Na+, K+, Cl-, SO42- và các chất hữu cơ dễ bị phân hủy sinh học (dầu mỡ, chất dinh dưỡng, chất rắn, protein, cacbohydrat). Mức xả thải càng lớn thì sự ô nhiễm môi trường nước càng nghiêm trọng.

Ngoài các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước ở trên thì nguồn nước bị ô nhiễm còn do các yếu tố tự nhiên như tuyết tan, mưa, giông bão, lũ lụt … đưa các chất bẩn, sinh vật có hại vào môi trường nước gây ô nhiễm.

Các hậu quả của ô nhiễm môi trường nước gây ra

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nước để lại rất nhiều tác hại đến sức khỏe con người, hệ sinh vật sống dưới nước và cả những thực vật trên cạn. Cụ thể:

Hậu quả của việc ô nhiễm nguồn nước đối với con người

Hậu quả của ô nhiễm nguồn nước đối với con người là trên phương diện sức khỏe. Bởi vì, sử dụng hoặc sống gần nguồn nước bị nhiễm bẩn sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh về da, dịch tả, thương hàn và bại liệt do các loại vi khuẩn trong nước thải gây ra.

Trong khi đó, với nguồn nước bị nhiễm kim loại nặng, các hóa chất độc hại còn là nguyên nhân của các chứng ngộ độc và những căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, đột biến gen, dị tật bẩm sinh.

Ngoài tác hại của ô nhiễm nguồn nước đối với sức khỏe, thực trạng này cũng ảnh hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế của người dân. Do nước nhiễm bẩn và độc tố sẽ gây gây hại hoặc làm giảm năng suất nông nghiệp, năng suất nuôi trồng thủy hải sản.

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nước đối với sinh vật dưới nước

Lượng nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, các hóa chất tồn đọng được xả ra ao hồ, sông suối, biển cả sẽ làm môi trường sống của các sinh vật dưới nước bị thay đổi theo hướng ngày một tồi tệ hơn.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước đối với sinh vật dưới nước là hàng loạt tôm cá và những sinh vật dưới biển chậm phát triển. Khi mức độ ô nhiễm vượt quá giới hạn cho phép, chúng sẽ không thể thích nghi được, dẫn đến cái chết hàng loạt, làm tài nguyên biển, cũng như hệ sinh thái dưới nước bị suy kiệt. Nếu ăn cá bị nhiễm độc, sức khỏe con người cũng bị đe dọa.

Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đối với thực vật

Không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh vật sống dưới nước mà một trong những tác hại của ô nhiễm nước còn ảnh hưởng đến đời sống của hệ thực vật trên cạn.

Cụ thể, dùng nước bị ô nhiễm để tưới tiêu cho cây trồng, hoa màu sẽ khiến chúng bị còi cọc, chậm phát triển. Nếu mức độ nhiễm bẩn của nước quá lớn còn làm thực vật bị chất hàng loạt, đất đai ngày càng bị cằn cỗi, dễ xói mòn.

Ô nhiễm nước ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nước là làm biến đổi chất lượng nguồn nước, bao gồm cả nguồn nước mặt và nguồn nước ngầm. Điều này khiến nước dùng cho sinh hoạt hàng ngày, vệ sinh cá nhất, phục vụ nông nghiệp và công nghiệp rơi vào tình trạng khan hiếm. Đây chính là một thảm họa vô cùng lớn đối với toàn thể nhân loại.

Các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước

Các biện pháp, giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước hiệu quả nhất là căn cứ vào nguyên nhân gây ra thực trạng này. Dưới đây là một cố cách khắc phục ô nhiễm môi trường nước quý khách có thể tham khảo:

• Tăng cường tuyên tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao ý thức người dân trong việc bảo vệ môi trường nước từ những hành động đơn giản như vứt rác đúng nơi quy định, lên án với những hành vi xả rác bừa bãi.
• Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động xả thải tại các khu công nghiệp để kịp thời phát hiện và xử lý sai phạm.
• Các nhà máy, xí nghiệp cần xây bể xử lý nguồn nước thải thay vì xả trực tiếp ra môi trường bên ngoài cũng là biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường nước hiệu quả.
• Khuyến khích người dân vùng nông thôn áp dụng giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước bằng cách xây dựng hầm cầu tự hoại, hầm biogas cải tiến để xử lý nước thải, tránh xả trực tiếp phân và nước tiểu trong chăn nuôi ra môi trường.
• Cải tiến công tác sản xuất nông nghiệp bằng cách dùng phương pháp tự nhiên để tạo dinh dưỡng cho đất, kết hợp sử dụng cây trồng kháng sâu bệnh tốt để hạn chế sử dụng các hóa chất độc hại.
• Nhà nước cần đẩy mạnh đầu tư xây dựng thêm những hệ thống xử lý nước thải, rác thải đạt chuẩn. Tích cực đầu tư nghiên cứu để tìm ra các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước hiệu quả hơn.
• Thực hiện ăn chín, uống sôi, sử dụng các thiết bị lọc nước tân tiến để loại bỏ chất bẩn trong nước.

Cuối cùng, Thanh Bình mong rằng bài viết “Ô nhiễm môi trường nước – Nguyên nhân, giải pháp khắc phục” đã cung cấp cho quý khách những thông tin hữu ích. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến chủ đề này, số HOTLINE : 0975 252 999 của công ty luôn sẵn sàng tư vấn hỗ trợ miễn phí 24/7.